Architektura świątyń - starożytny egipt

SZTUKA MINOJSKA

Temat: Rzeźba i ceramika minojska

Relikty sztuki rzeźbiarskiej, które łączymy z okresem kultury minojskiej, to przede wszystkim niewielkie statuetki "kapłanek".  Nazwa określająca funkcję przypisana została poprzez ozdobne atrybuty wyobrażeń zwierząt lub ptaków na głowie i węży w ręku. Węże były utożsamiane z bóstwami chtonicznymi, czyli światem podziemnym i życiem pośmiertnym.     

Materiał, z którego wykonano figurki to fajans, a inaczej ceramika glazurowana.Obiekty te należą do epoki

średnio minojskiej i wykonane są w manierze realistycznej. Oglądając je, podobnie jak zabytki malarstwa, możemy przyjrzeć się ówczesnej modzie dworskiej, okazałym spódnicom, różnorodnym nakryciom głowy,

fryzurom oraz charakterystycznym gorsetom podkreślającym kobiecy biust.

fresk z Akrotiri

Glina jako materiał rzeźbiarski zawsze był niezwykle popularny szczególnie gdy nauczono się ją przetwarzać za pomocą ognia w trwałą ceramikę. Rzemieślnicy minojscy uczestniczyli w długim procesie rozszerzania wachlarza technik formowania i zdobienia, który trwał nieprzerwanie od kilku tysięcy lat. Poniżej jeszcze kilka luźnych przykładów małych form rzeźbiarskich z wykopalisk na Krecie. Są bardzo różne tematycznie.

ceremonialny ryton do wina w kształcie muszli

model domu minojskiego częściowo zrekonstruowany 1600 r. p.n.e.

figurka kobiety na huśtawce między dwoma słupami 1600-1500 r. p.n.e

Ceramika Minojska

Rozwój ceramiki minojskiej przypada już na okres wczesnominojski. Zarówno forma naczynia jak i rodzaj zdobienia są nieustannie doskonalone. Ceramika w małych o średnich formatach formowana była na kole garncarskim znanym na wyspie od III tysiąclecia p.n.e. Inne wielkogabarytowe beczki, wanny czy trumny ceramiczne formowano ręcznie.

ceramika pałacowa - beczki magazynowe Knossos

Wspaniałe osiągnięcia w dziedzinie ceramiki uzyskano w okresie średniominojskim. Przykładem jest ceramika, którą mimo rozbudowanej stylistyki i formy określa się mianem kamares, od stanowiska archeologicznego w grocie nieopodal Phaistos.

Zbiór ceramiki Kamaers

Ceramika zwraca uwagę wielobarwną dekoracją, śmiałym komponowaniem elementów dekoracyjnych, oraz zrównoważonym i finezyjnym kształtem. Efekt kolorystyczny osiągano poprzez zastosowanie wielobarwnych glinek, od jasnożółtej do brązowej, a także zastosowanie polewy, oliwkowej, brązowej i czerwonej. Ceramicy minojscy dokonali jeszcze jednego udoskonalenia technicznego, tj. pokrywania naczynia polewą czarną lub czerwoną, czyli rodzajem glazury na bazie glinki, co znów odżyje w późniejszych wiekach na terenach starożytnej Grecji.

naczynie Kamares z wydłużoną szyjką kształt jego jest wzorowany na naczyniach z brązu 

Ceramika kamares produkowana w warsztatach pałacowych w okresie ok. 1900r. p.n.e przez około 300 lat jest przede wszystkim wielobarwna. Ozdabiano ją nie tylko w technice malowania, ale i;
- technice barbotine, polegającej na nakładaniu elementów dekoracyjnych na powierzchnię,
lub
- technice aplikacji, w której rozbudowuje się wzór o elementy osobno uformowane, np. kwiatów z jasnej
  gliny zdobiącej brzusiec, czy wysoką nóżkę,

Niezwykła w naczyniach kamaresowych jest harmonia pomiędzy formą naczynia a dekoracją. Elementy kształtów składające się na wzory dekorujące powierzchnie naczyń mają swą prominencję w organicznych kształtach natury. Motywy roślinne przetworzone w ornamenty  zdobią ceramikę dość swobodnie i z dużą inwencją artystów. Wybór wzoru był podyktowany kształtem i bryłą naczynia a nie konwencją lub obowiązującą stylistyką.

  

Motyw dekoracyjny mógł ozdabiać całą powierzchnię brzuśca bez podziału na strefy, lub ciągnąć się jak linia falista w pasach.

Kolejny etap stylistyczny w twórczości pałacowych ceramików to tzw. styl morski. Jak sugeruje nazwa tematem zdobień została fauna i flora morskich głębin, które Kreteńczycy doskonale znali. Zgodnie z dotychczasową zasadą spójności dekoracji z formą naczynia i w tym wypadku bryły naczyń upodabniają się do konch muszli, są pękate tak by mogły je z łatwością objąć macki ośmiornicy. Powierzchnia naczyń często wzbogacana jest podrzeźbianym detalem rozbudowującym motyw zdobienia.

                   

Należy dodać, że kreteńczycy zaprezentowali w tych zdobieniach niezwykle dokładny zmysł obserwacji natury. Ulubionymi motywami były: ośmiornica, muszle, korale, ślimaki, korale, rozgwiazdy, rośliny morskie, itp.

Między 1450-1400 r p.n.e.następuje zmiana w stylistyce dekoracji naczyń. Znika swoboda w geście i kompozycji. W warsztatach wykonuje się dekoracje poddane szczytniejszym wzorcom i bardziej powściągliwą w bogactwie. Wizerunki roślin są silnie przekształcane w uproszczone emblematy stylistyczne.
Styl ostatnich pięćdziesięciu lat określamy mianem stylu pałacowego.  

Moty zdobniczy zdominowały rośliny ogrodowe, kwiaty takie jak znane z fresków pałacowych lilie. Kompozycja jest bardziej uszeregowana a motyw staje się powtarzalny w układzie pasowym lub symetrycznym.